هر آنچه لازم است درباره کلید مینیاتوری بدانید - توضیحات کامل

کلید مینیاتوری چیست ؟

کلید مینیاتوری (به انگلیسی : MCB ) یکی از تجهیزات الکترومکانیکی و اتوماتیک پرکاربرد در بین تجهیزات برقی می باشد و کاربرد کلی کلید مینیاتوری محافظت از مدار در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه می باشد و به صورت اتوماتیک مدار راه قطع می کند. 

در گذشته ما برای حفاظت از مدار در برابر اضافه بار از فیوز مینیاتوری استفاده می کردیم و با این روش فیوز ذوب می شد اما با استفاده از کلید مینیاتوری اتصال مدار الکتریکی را قطع می کند و از این طریق از باقی مدار محافظت می کند  .

ساختار کلید مینیاتوری

ساختار کلید مینیاتوری به صورت کلی دارای 9 قسمت که عبارتند از :

1. ترمینال ورودی

2. محافظ حرارتی یا بی متال  ( حفاظت اضافه بار )

3. محفظه جرقه گیر

4. مکانیسم اهرم

5. اهرم برای قطع و وصل کردن

6. ترمینال خروجی

7. نگهدارنده ریل (DIN)

8. ضامن

9. اتصال محرک و ثابت

انواع حفاظت های کلید مینیاتوری

در ادامه برای شما نحوه حفاطت کلید مینیاتوری در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه را شرح خواهیم داد اما حفاظت های کلید مینیاتوری به دو دسته کلی که عبارتند از :

1. حفاظت در برابر اضافه جریان ( اضافه بار )

2. حفاظت در برابر اتصال کوتاه

وظایف کلید مینیاتوری

1. حفاظت مدار در مقابل اضافه جریان توسط کلید مینیاتوری : در لحظه ای که جریان اضافی وارد یک بخش از تجهیزات می شود به عبارتی جریان بیشتر از جریان نامی می شود، بخش بی متال ( محافظ حرارتی ) گرم می شود و در پی گرم شدن، بی متال خم می شود و در نتیجه ضامن را رها می کند و جریان خروجی را قطع می کند . به این عمل در صنعت ماکنیسم حرارتی یا T Part  نیز گفته می شود .

2. حفاظت مدار در مقابل اتصال کوتاه توسط کلید مینیاتوری  :  تشخیص میزان جریان در این روش به عهده یک سیم پیچ با تعداد دور کم و قطر زیاد می باشد، هنگامی که در مدار اتصال کوتاهی رخ دهد، در مدت زمان خیلی کوتاهی جریان نامی افزایش می یابد و جریان خروجی را قطع می کند. به این مکانسیم در صنعت مکانیسم مغناطیسی یا C Part گفته می شود.

3. حفاظت مدار با استفاده از جرقه گیر :  وظیفه کلی جرقه گیر خاموش و شکستن جرقه می باشد اما این جرقه معمولا هنگامی که اتصالات بار باز باشند، جرقه بین اتصالات متحرک و ثابت رخ می دهد.
    

نحوه انتخاب کلید مینیاتوری

کلیدهای مینیاتوری بر اساس ویژگی هایی که دارند در دسته بندی های مختلفی جای می گیرند، لذا هنگام خرید باید با بررسی چند مورد محصول مورد زیر نیاز خودتون رو انتخاب کنید.

1. میزان نرخ جریان

2. تعداد پل

3. قدرت قطع

4. دمای محیط

5. مشخصات عملکرد منحنی

6. میزان ولتاژ

7. نرخ فرکانس

کلید های مینیاتوری بر اساس تیپ

 کلید های مینیاتوری به طور کلی به 5 بخش نوع تقسیم می شوند. پرکاربرد ترین آنها تیپ های D، C و B هستند و کم کاربرد ترین آنها تیپ های K و Z می باشند زیرا نرخ حساسیت K و Z بیشتر از تیپ های D، C و B می باشد و در دستگاه های حساس مورد استفاده قرار می گیرند.

بررسی تیپ های کلید های مینیاتوری 

1. کلید مینیاتوری های تیپ B : بیشتر برای استفاده در موارد مسکونی برای روشنایی مورد استفاده قرار می گیرد، این کلید مینیاتوری ها هنگامی که اضافه بار لحظه ای بین 3 تا 5 برابر جریان نامی باشند، جریان خروجی را قطع می کنند.

2. کلید مینیاتوری های تیپ D : بیشتر در موارد خاص صنعتی و تجاری که میزان جریان هجومی در آنها بالا می باشد استفاده می شوند، این کلید مینیاتوری ها هنگامی که اضافه جریان لحظه ای 10 تا 20 برابر جریان نامی باشند، جریان خروجی را قطع می کنند، برای مثال در ترانسفورماتورها استفاده می شوند.

3. کلید مینیاتوری های تیپ C : پیشتر در موارد صعنتی معمولی استفاده می شوند زیرا هنگامی که اضافه جریان لحظه ای بین 5 تا 10 برابر جریان نامی باشد، جریان خروجی را قطع می کنند.

4. کلید مینیاتوری های تیپ K : این نوع کلید مینیاتوری ها برای بارهای موتوری و القایی با جریان هجومی بالا مناسب می باشد، لازم به ذکر است که کلید مینیاتوری های تیپ  k، از کلید مینیاتوری های تیپ D حساس تر هستند و  هنگامی که اضافه جریان لحظه ای بین 8 تا 12 برابر جریان نامی باشد، جریان خروجی را قطع می کند.

5. کلید مینیاتوری های تیپ Z : این نوع کلید مینیاتوری ها در سریع ترین زمان، جریان اضافه بار و اتصال کوتاه را نیر قطع می کنند و حساس ترین نوع کلید های مینیاتوری هستند و در مدارات بسیار حساس استفاده می شوندو هنگامی که اضافه جریان لحظه ای بین 2 تا 3 برابر جریان نامی باشند، جریان خروجی را قطع می کنند.

کلید های مینیاتوری بر اساس تعداد پل 

 هنگامی که تصمیم بر خرید کلید مینیاتوری داریم تعداد پل یکی از موضوع های مهم برای انتخاب درست کلید مینیاتوری مورد نظر می باشد زیرا امکان سوئیج کردن و حفاظت از سیستم های تک فاز و چند فاز را فراهم می کند. کلید مینیاتوری ها از نظر تعداد پل به 6 دسته ( SP , SPN , DP , TP , TPN , 4P ) تقسیم می شوند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت .

1. تک پل (SP) : کلید مینیاتوری تک پل مورد استفاده برای سوئیچ کردن و حفاظت از سیستم های تک فاز را فراهم میکند.

2. تک پل نول (SPN) : کلید مینیاتوری تک پل نول دارای یک قطب فاز و یک قطب نول هستند اما برروی قطب نول حفاظی نیست.

3. 2 پل (DP) : کلید مینیاتوری 2 پل مورد استفاده برای سوئیچ کردن و حفاظت از سیستم های 2 فاز و برروی هر 2 فاز را فراهم میکند.

4. 3 پل  (TP) : کلید مینیاتوری 3 پل مورد استفاده برای سوئیچ کردن و حفاظت از سیستم های 3 فاز و برروی هر 3 فاز را فراهم میکند.

5. 3 پل نول (TPN) : کلید مینیاتوری 3 پل نول دارای یک فاز نول هستند که محافظتی در برابرش انجام نمی دهند اما در 3 فاز عمل سوئیچینگ و محافظت را انجام می دهند.

6. 4 پل : این نوع کلید مینیاتوری علاوه بر محافظت و سوئیچینگ در 3 فاز، از پل نول هم محافظت می کنند.

جریان قطع در کلید مینیاتوری (Icn)

این مقدار در کلید مینیاتوری ها میزانی هست که کلید مینیاتوری جریان را قطع می کند و با در نظر گرفتن شرایط باید آن را در خرید خود لحاظ کنیم.

جریان نامی در کلید مینیاتوری (In)

برای انتخاب درست در این مورد هم مانند میزان جریان قطع، باید جریان بار تجهیزات و دمای عملیاتی را در نظر بگیریم.

جریان های نامی موجود در انواع کلید مینیاتوری ها :

0.5A, 1A, 2A, 3A, 4A, 6A, 10A, 16A, 20A, 25A, 32A, 45A, 50A, 63A, 80A, 100A, 125A

تفاوت های قابل توجه کلید مینیاتوری با فیوز

1. کلید مینیاتوری در برابر جریان بسیار حساس تر از فیوز ها هستند.

2. کلید مینیاتوری علاوه بر محافظت در عملیات سوئیچ کردن هم انجام می دهند.

3. کلید مینیاتوری امنیت بالاتری دارد و همچنان دقیق تر نیز می باشند.

4. بعد از رفع خطر می توان از کلید مینیاتوری استفاده دوباره کرد و یکبار مصرف نیستند.

خواندن مشخصات کلید مینیاتوری از روی کلید مینیاتوری

1. کمپانی سازنده

2. شماره مدل

3. تیپ و جریان نامی

4. ولتاژ نامی

5. شماتیک فنی

6. ظرفیت قدرت قطع

7. کلاس انرژی

8. کد فنی محصول (منحصر به فرد)